Ακεραιότητα στη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων και υποψηφίων στην Ελλάδα

Κεφάλαιο 4. Αποτελεσματική εποπτεία: Εφαρμόζοντας τις ρυθμίσεις για τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων

Abstract

Όσον αφορά την αποτελεσματική εποπτεία, δεν υπάρχει ένα κοινώς αποδεκτό μοντέλο που να μπορεί να εφαρμοστεί από όλους. Ωστόσο, υπάρχουν καλές πρακτικές που μπορούν να εφαρμοστούν μεμονωμένα ή να προσαρμοστούν στις ανάγκες της κάθε χώρας. Αυτές μπορούν να είναι, για παράδειγμα, ένα ανεξάρτητο εποπτικό όργανο με ξεκάθαρους στόχους και σαφώς προσδιορισμένες διαδικασίες λειτουργίας, ένα σύνολο εφαρμόσιμων και αποτρεπτικών κυρώσεων, συνεχή αξιολόγηση του συστήματος και υποστήριξη των πολιτικών κομμάτων και των υποψηφίων στην προσπάθειά τους να συμμορφωθούν με τις ρυθμίσεις και να κατανοήσουν καλύτερα τους όρους της πολιτικής χρηματοδότησης.

Οι προκλήσεις που δημιουργούνται κατά την εφαρμογή της νομοθεσίας για τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων είναι πολλές και η σχετική σημασία τους θα εξαρτηθεί από τους στόχους του ρυθμιστικού πλαισίου που θα υιοθετηθεί, τα εκλογικά και κυβερνητικά συστήματα της χώρας και το πολιτικό της πλαίσιο. Ωστόσο, υπάρχουν καλές πρακτικές ρύθμισης που ισχύουν ή μπορούν να προσαρμοστούν, ώστε να ταιριάζουν στις περισσότερες καταστάσεις.

4.1. Ορισμός των γενικών αρχών και στόχων

Η νομοθεσία περιγράφει αναλυτικά τη διαδικασία σύνθεσης και διορισμού των μελών του εποπτικού οργάνου και καθορίζει την αποστολή και τις αρμοδιότητές του. Μια τέτοια νομοθεσία συνήθως δεν αναφέρει τον τρόπο με τον οποίο θα προσεγγίσει το εποπτικό όργανο το έργο του. Είναι εξαιρετικά χρήσιμο τόσο για τους εσωτερικούς όσο και για τους εξωτερικούς ενδιαφερόμενους να καθορίσει το εποπτικό όργανο τις κατευθυντήριες αρχές και τους στόχους του. Από εσωτερικής απόψεως, οι αρχές και οι στόχοι συμβάλλουν στη λήψη αποφάσεων σε όλα τα επίπεδα. Συμβάλλουν επίσης στη λήψη εσωτερικών, διοικητικών αποφάσεων, όπως πού θα κατανεμηθούν οι πόροι του οργανισμού και σε ποιες δραστηριότητες θα δοθεί προτεραιότητα. Παρέχουν επίσης ένα πλαίσιο αναφοράς που στηρίζει τον οργανισμό να διαμορφώσει άποψη επί ουσιαστικών ζητημάτων. Από εξωτερική άποψη, ένα άρτια διατυπωμένο σύνολο αρχών και στόχων συμβάλλει στον καθορισμό των προσδοκιών και παρέχει μια βάση για τη λογοδοσία του οργανισμού για τις πράξεις του.

Παρόλο που ακούγεται εύκολο, στην πραγματικότητα το εγχείρημα αυτό μπορεί να είναι δύσκολο. Η Επιτροπή Εκλογών του Ηνωμένου Βασιλείου συστάθηκε για να αναλάβει το ρόλο του ρυθμιστή της χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων στη χώρα, με κύρια αρμοδιότητα τον καθορισμό προτύπων για τη διεξαγωγή των εκλογών (σε αντίθεση με το να αναλάβει η ίδια τη διεξαγωγή των εκλογών). Μετά από πολλή συζήτηση, το Συμβούλιο της Επιτροπής συμφώνησε και δημοσίευσε τις ακόλουθες αρχές για τις ελεύθερες εκλογές που προάγουν ένα υγιές δημοκρατικό πολίτευμα:

• Εμπιστοσύνη: οι πολίτες θα πρέπει να εμπιστεύονται τον τρόπο με τον οποίο διεξάγονται οι εκλογές και λειτουργεί το σύστημα χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων.

• Συμμετοχή: η συμμετοχή των πολιτών στις εκλογές και στο σύστημα χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων, είτε ψηφίζουν είτε συμμετέχουν σε προεκλογικές εκστρατείες, πρέπει να είναι μια απλή διαδικασία, οι δε πολίτες πρέπει να είναι βέβαιοι ότι η ψήφος τους μετράει.

• Απουσία αθέμιτης επιρροής: δεν πρέπει να υπάρχει αθέμιτη επιρροή στον τρόπο διεξαγωγής των εκλογών και λειτουργίας του συστήματος χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων.1

Στη συνέχεια, το Συμβούλιο της Επιτροπής όρισε τον ακόλουθο στόχο σε σχέση με τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων: «διαφάνεια στη χρηματοδότηση των κομμάτων και των προεκλογικών εκστρατειών, με υψηλά επίπεδα συμμόρφωσης» και τον προσδιόρισε περαιτέρω ως εξής:

Θέλουμε οι πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου να είναι σίγουροι ότι:

• υπάρχει διαφάνεια σχετικά με τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων και των εκλογών, ώστε οι πολίτες να γνωρίζουν από πού προέρχονται τα χρήματα και πώς δαπανώνται.

• όσοι επιθυμούν να θέσουν υποψηφιότητα και όσοι πολίτες και οργανώσεις επιθυμούν να συμμετάσχουν σε προεκλογική εκστρατεία μπορούν να μάθουν εύκολα πώς να συμμετάσχουν, ποιοι είναι οι κανόνες και τι πρέπει να κάνουν για να συμμορφωθούν με αυτούς.

• τηρούνται οι κανόνες για τη χρηματοδότηση των κομμάτων και των προεκλογικών εκστρατειών και όσοι δεν τους ακολουθούν αντιμετωπίζονται με τον κατάλληλο και αποτελεσματικό τρόπο.2

• τα πολιτικά κόμματα, οι υποψήφιοι και οι συμμετέχοντες στην προεκλογική εκστρατεία μπορούν να συμμετάσχουν στις εκλογές χωρίς περιττά εμπόδια

4.2. Έγγραφα διαμόρφωσης της επιχειρησιακής πολιτικής

Αυτές οι πολιτικές, οι οποίες θα πρέπει να αναπτυχθούν σε συνεννόηση με τα ενδιαφερόμενα μέρη, συμβάλλουν στον ορισμό των «κανόνων του παιχνιδιού» τόσο για το εποπτικό όργανο όσο και για την ελεγχόμενη κοινότητα. Παρέχουν επίσης κατευθυντήριες γραμμές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τις επιτροπές κοινοβουλευτικού ελέγχου για την παρακολούθηση των εργασιών και την υποχρέωση της ρυθμιστικής αρχής σε λογοδοσία για τη δράση της.

Για παράδειγμα, μια πολιτική επιβολής κυρώσεων θα πρέπει να καθορίζει τα κριτήρια για τον τρόπο χειρισμού περιπτώσεων μη συμμόρφωσης από το εποπτικό όργανο. Στον Καναδά, τα δημοσιευμένα έγγραφα πολιτικής εξηγούν ότι ορισμένες περιπτώσεις αντιμετωπίζονται καλύτερα μέσω της λήψης διοικητικών μέτρων και περιγράφουν τις «κατευθυντήριες αρχές» και τα κριτήρια για το χειρισμό των υποθέσεων υπό αυτό το πρίσμα. Μεταξύ των παραγόντων που παρατίθενται είναι οι εξής: μηδενική αρνητική επίπτωση στην ακεραιότητα και τη χρηστή διαχείριση του συστήματος χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων, μη πρόκληση δημόσιας μομφής, έλλειψη σκοπιμότητας εκ μέρους του κόμματος που διαπράττει την παράβαση και καμία εκκρεμότητα προηγούμενης παραπομπής του διαδίκου για άλλες παραβιάσεις.3

Η ίδια αρχή ισχύει και για τη φάση της επιβολής κυρώσεων. Και πάλι, αντλώντας στοιχεία από την καναδική προσέγγιση, η παραπομπή σε δίκη συνήθως φυλάσσεται για τις πιο σοβαρές περιπτώσεις. Σύμφωνα με το δημοσιευμένο έγγραφο πολιτικής, ο Επίτροπος εξετάζει κατά πόσο η απονομή της δικαιοσύνης εξυπηρετείται καλύτερα με τη δέσμευση του επιπέδου των πόρων που απαιτούνται για την άσκηση διώξεων. Η απόφαση για δίωξη εξαρτάται επίσης από τα εκάστοτε χαρακτηριστικά της υπόθεσης, μεταξύ των οποίων είναι:

• Λόγω της σοβαρότητας του φερόμενου αδικήματος και/ή της συμπεριφοράς του υποκειμένου στην έρευνα, η άσκηση δίωξης θα ενίσχυε την εμπιστοσύνη του κοινού στο εκλογικό σύστημα.

• Το πρόσωπο κατά του οποίου στρέφεται η καταγγελία έχει σχετική εμπειρία από εκλογικά ζητήματα.

• Οι κατηγορίες υποδηλώνουν την ύπαρξη ενός μελετημένου σχεδίου και όχι ενός μεμονωμένου γεγονότος.

• Το πρόσωπο κατά του οποίου στρέφεται η καταγγελία έχει ιστορικό μη συμμόρφωσης με τις διατάξεις του νόμου.

• Υπάρχει ανάγκη αποτροπής, ειδικά ή γενικά.4

Η ύπαρξη άρτια μελετημένων επιχειρησιακών πολιτικών συμβάλλει στην άσκηση –εξαρχής– της διακριτικής ευχέρειας από το εποπτικό όργανο με οργανωμένο τρόπο. Και όπου το εποπτικό όργανο λαμβάνει αποφάσεις που συνάδουν με τη διαμορφωθείσα πολιτική, έχει ένα μέσο υπεράσπισης έναντι των ισχυρισμών για μεροληπτική εφαρμογή του νόμου.

4.3. Συγγραφή των διαδικασιών

Εκτός από τις ευρείες επιχειρησιακές πολιτικές που προαναφέρθηκαν, τα εποπτικά όργανα θα πρέπει να έχουν θεσπίσει λεπτομερείς διαδικασίες που θα καθοδηγούν το προσωπικό στον τρόπο εκτέλεσης της εργασίας του. Οι διαδικασίες θα πρέπει να αναλύουν τα βήματα που πρέπει να ακολουθηθούν, από ποιον, πότε και πώς. Η τήρηση των διαδικασιών θα πρέπει να υπόκειται σε ενδοϋπηρεσιακό έλεγχο.

Η υιοθέτηση ενός τέτοιου συστήματος εξυπηρετεί αρκετούς σκοπούς. Πρώτον, όλοι οι εργαζόμενοι γνωρίζουν ξεκάθαρα τις προσδοκίες που υπάρχουν από αυτούς. Δεύτερον, ενθαρρύνεται η συνεχής βελτίωση καθώς παρέχεται ένα μέσο για τη συστηματική αναγνώριση και παρακολούθηση των προτεινόμενων αλλαγών στις τρέχουσες διαδικασίες. Τρίτον, ένα τέτοιο σύστημα μπορεί να ενισχύσει την πεποίθηση των ενδιαφερομένων ότι η ρυθμιστική αρχή λειτουργεί συγκροτημένα και αμερόληπτα.

4.4. Καθορισμένες ροές εργασιών και εξειδικευμένο προσωπικό

Υπάρχουν πολλές δραστηριότητες ή ροές εργασιών που θα πρέπει να αναλαμβάνει κάθε ρυθμιστική αρχή της χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων στο πλαίσιο των καθηκόντων της. Σε αυτές συγκαταλέγονται οι συμβουλευτικές υπηρεσίες, η δημοσίευση των οικονομικών στοιχείων των κομμάτων, οι δραστηριότητες παρακολούθησης ή εποπτείας, η επιβολή κυρώσεων και το έργο σύνταξης πολιτικών. Για κάθε σχετική ροή έργου, το εποπτικό όργανο θα χρειαστεί να εξετάσει τον αριθμό, την εμπειρία και τα προσόντα των υπαλλήλων που χρειάζεται.5

4.4.1. Συμβουλευτικές υπηρεσίες

Η ανίχνευση και η αντιμετώπιση παραβιάσεων της νομοθεσίας μπορεί να θεωρηθεί πρωταρχική λειτουργία μιας ρυθμιστικής αρχής. Ωστόσο, πρέπει να δοθεί από την πρώτη στιγμή έμφαση στη διασφάλιση της τήρησης της νομοθεσίας. Κάτι τέτοιο απαιτεί να δοθεί βοήθεια σε όσους επιθυμούν να συμμορφωθούν με το νόμο και να καταλογιστούν ευθύνες σε όσους δεν συμμορφώνονται. Η στοχευμένη και φιλική προς τους χρήστες καθοδήγηση, τα εκπαιδευτικά σεμινάρια και οι ανοιχτές τηλεφωνικές γραμμές αποτελούν είδη συμβουλευτικών υπηρεσιών που χρησιμεύουν στην ενημέρωση και εκπαίδευση των υποκειμένων στο ρυθμιστικό πλαίσιο, καθώς και άλλων ενδιαφερομένων, όπως τα ΜΜΕ, οι ΜΚΟ και το ευρύ κοινό. Ενδεικτικά, τα απαιτούμενα προσόντα είναι:

• Η ικανότητα προσαρμογής των νομικών απαιτήσεων στη γλώσσα του μη ειδήμονα (τόσο προφορικά όσο και γραπτά)

• Καλές διαπροσωπικές δεξιότητες ώστε να δοθεί η σωστή αντιμετώπιση στις διαφορετικού επιπέδου πολυπλοκότητας ερωτήσεις των ενδιαφερομένων

• Τεχνική εμπειρία στον τομέα της χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων

• Δεξιότητα κατάρτισης εγχειριδίων καθοδήγησης

• Εμπειρία και ικανότητα στη διδασκαλία.

4.4.2. Δημοσίευση οικονομικών πληροφοριών

Δεδομένου ότι η διαφάνεια αποτελεί μείζον δομικό στοιχείο σχεδόν κάθε συστήματος ρύθμισης της χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων, ο τρόπος με τον οποίο γίνονται διαθέσιμα τα οικονομικά στοιχεία έχει μεγάλη σημασία. Χάρη στις προόδους της τεχνολογίας της πληροφορίας, προσφέρονται καλύτερες τεχνικές επιλογές για την υποβολή αναφορών και τη δημοσίευση πληροφοριών σχετικά με τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων. Παρόλο που ορισμένες χώρες διαθέτουν συστήματα ηλεκτρονικής αναφοράς των στοιχείων και/ή πλήρως μηχανογραφημένα συστήματα για εσωτερικούς σκοπούς, υπάρχει γενική έλλειψη ηλεκτρονικά υποβληθέντων και δημοσιευθέντων δεδομένων σε μορφή που επιτρέπει στον χρήστη να ερευνά συστηματικά τις δημοσιευμένες πληροφορίες. Η έλλειψη αυτή υπονομεύει την ικανότητα του κοινού, των μέσων μαζικής ενημέρωσης και της κοινωνίας των πολιτών να αναλύουν τη λειτουργία της νομοθεσίας, να παρακολουθούν τη συμμόρφωση με αυτήν και/ή να θέτουν τη ρυθμιστική αρχή προ των ευθυνών της.

Ένα άρτια σχεδιασμένο μηχανογραφικό σύστημα μπορεί να καταστήσει ευκολότερη την υποβολή αναφορών και τη δημοσίευση για τα πολιτικά κόμματα, τους υποψήφιους, τους εποπτικούς φορείς και τις διωκτικές αρχές. Η ανάπτυξη και η συντήρηση ενός τέτοιου συστήματος απαιτεί:

• Γνώσεις πληροφορικής

• Γνώση του νομικού πλαισίου και των απαιτήσεων

• Δυνατότητα συμμετοχής σε διαβουλεύσεις με όλους τους χρήστες (π.χ. κόμματα, μέσα μαζικής ενημέρωσης, οργανισμούς της κοινωνίας των πολιτών και το προσωπικό του φορέα) με σκοπό τον προσδιορισμό/κάλυψη των αναγκών τους

• Ικανότητα σύνταξης οδηγιών για τους χρήστες

• Πλήρη κατανόηση των προσδοκώμενων αποτελεσμάτων

• Εμπειρία στη διαχείριση έργων.

4.4.3. Παρακολούθηση της προόδου συμμόρφωσης

Η παρακολούθηση της προόδου συμμόρφωσης μπορεί να περιλαμβάνει διάφορες δραστηριότητες. Για παράδειγμα, την υπενθύμιση στα πολιτικά κόμματα της προθεσμίας υποβολής των αναφορών, τον έλεγχο των υποβληθεισών αναφορών για την ακρίβεια και την αναφορά των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα κόμματα. Θα μπορούσαν επίσης να συλλέγονται δεδομένα κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Τα οφέλη από την παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο είναι, μεταξύ άλλων, η παροχή κινήτρων για καλή συμπεριφορά (οι πολιτικές οντότητες γνωρίζουν ότι παρακολουθούνται και, άρα μπορεί να αποθαρρύνονται από το να δηλώσουν λιγότερες δαπάνες), η παροχή της δυνατότητας στη ρυθμιστική αρχή να εντοπίσει ενδεχομένως ανάρμοστη συμπεριφορά επισημαίνοντας το γεγονός στην πολιτική οντότητα πριν καν τελεστεί η παράβαση, και η καθιέρωση μιας βάσης αναφοράς σε σχέση με την οποία θα αξιολογούνται οι υποβαλλόμενες αναφορές.

Ο τρόπος δομής και υλοποίησης του «πραγματικού χρόνου» παρακολούθησης είναι σημαντικός. Μια προσέγγιση είναι η κάλυψη όλων αυτών των δραστηριοτήτων σε ισότιμη βάση, γεγονός που απαιτεί σημαντικούς πόρους. Το κόστος μπορεί να αντισταθμίσει τα οφέλη. Η πιο ορθή πρακτική θα ήταν να αναληφθεί δραστηριότητα παρακολούθησης με βάση την εκτίμηση των κινδύνων. Μια τέτοια προσέγγιση θα απαιτούσε από τη ρυθμιστική αρχή να αναπτύξει και να εφαρμόσει μια πολιτική αξιολόγησης των κινδύνων, μέσω της οποίας θα εντοπίζει τους τομείς που απαιτούν μεγαλύτερη προσοχή. Αυτές μπορεί να είναι «ουσιαστικές» περιοχές (π.χ. το ενδεχόμενο ελλιπούς δήλωσης συγκεκριμένων δαπανών ή ενδεχόμενων καταχρήσεων κρατικών πόρων) ή η πολιτική μπορεί να προσανατολιστεί προς τα κόμματα που χρειάζονται περισσότερη υποστήριξη. Για παράδειγμα, ορισμένα κόμματα ενδέχεται να αξιολογηθούν ως έχοντα ανάγκη μεγαλύτερη στήριξη και προσοχή εξαιτίας παραγόντων όπως το μέγεθος, η σπουδαιότητα των πόρων τους ή το διάστημα παραμονής βασικών τους στελεχών.

Οι δεξιότητες που απαιτούνται για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων:

• Δυνατότητα επικοινωνίας με τα πολιτικά κόμματα για την αντιμετώπιση των ερωτημάτων σχετικά με τη συμμόρφωση με τους κανόνες

• Ικανότητα ελέγχου της ακρίβειας των αναφορών και προετοιμασίας τους για δημοσίευση

• Χρηματοοικονομικός έλεγχος.

4.4.4. Επιβολή κυρώσεων

Όταν τα ζητήματα μη συμμόρφωσης εντοπίζονται μέσω του προγράμματος παρακολούθησης του εποπτικού οργάνου και/ή αναφέρονται σε καταγγελίες που κατατίθενται στον οργανισμό, θα πρέπει να αξιολογούνται και, ενδεχομένως, να ερευνώνται. Σε ορισμένες χώρες, το εποπτικό όργανο μπορεί να έχει την εξουσία να διερευνά επισταμένα τα θέματα, ενώ σε άλλες χώρες θα διεξάγει μόνο μια προκαταρκτική εξέταση και στη συνέχεια θα διαβιβάζει τα θέματα σε άλλη υπηρεσία (π.χ. εισαγγελία, διοικητική υπηρεσία ή τις δικαστικές αρχές). Ανάλογα με το νομοθετικό πλαίσιο, το εποπτικό όργανο μπορεί επίσης να έχει την εξουσία να επιβάλλει κυρώσεις σε όσους δεν συμμορφώνονται με το νόμο. Για να φέρει σε πέρας αυτό το καθήκον, το προσωπικό πρέπει να έχει:

• Γνώση της νομοθεσίας

• Κατανόηση των διαδικασιών και των πρακτικών του ρυθμιστικού πλαισίου

• Ικανότητες διεξαγωγής ερευνών, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας υποβολής αιτήσεων για έγγραφα και διεξαγωγής συνεντεύξεων

• Δυνατότητα ανάλυσης και εφαρμογής του νόμου σε διάφορα πραγματικά περιστατικά

• Ικανότητες συγγραφής εκθέσεων και συμπερασμάτων.

4.4.5. Ανάπτυξη πολιτικών

Οι εργασίες σε θέματα πολιτικής περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την ανάπτυξη επιχειρησιακών πολιτικών και εσωτερικών διαδικασιών και την επισκόπηση του νομικού πλαισίου με σκοπό την υποβολή προτάσεων για βελτιώσεις. Περιλαμβάνουν ακόμα την αξιολόγηση στατιστικών στοιχείων για τον προσδιορισμό των τάσεων στη χρηματοδότηση των κομμάτων και των προεκλογικών εκστρατειών. Όσοι εργάζονται σε αυτόν τον τομέα θα χρειαστούν δεξιότητες και εμπειρία σε:

• Ανάλυση δεδομένων

• Προγνωστική ανάλυση

• Κατανόηση του πολιτικο-κοινωνικού πλαισίου

• Δυνατότητα εντοπισμού, συσχετισμού και επικοινωνίας με τους ενδιαφερόμενους.

4.5. Εμπλοκή ενδιαφερομένων

Τα εποπτικά όργανα θα πρέπει να έχουν την αρμοδιότητα, την ικανότητα και την προθυμία να έρθουν σε επαφή με εξωτερικούς ενδιαφερόμενους. Σε αυτούς συγκαταλέγονται τα πολιτικά κόμματα, οι υποψήφιοι και οι οργανισμοί διοργάνωσης εκστρατειών, οι κρατικοί αξιωματούχοι, οι ψηφοφόροι, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών. Και, η επαφή με τους ενδιαφερομένους πρέπει να είναι ουσιαστική. Για παράδειγμα, οι διαβουλεύσεις σχετικά με μια πολιτική δημοσιοποίησης ή επιβολής πρέπει να ξεκινούν από την αρχή της διαδικασίας και να έχουν συνέχεια.

Ορισμένες χώρες έχουν συστήσει ομάδες εργασίας με συμμετοχή εκπροσώπων των ενδιαφερομένων μερών. Εάν υπάρχει καλή οργάνωση (π.χ. με συμφωνημένους όρους αναφοράς, τακτικές συναντήσεις και προγραμματισμένες ημερήσιες διατάξεις), αυτές οι ομάδες εργασίας μπορούν να αποτελέσουν ένα εξαιρετικό μέσο ανταλλαγής απόψεων και πληροφοριών. Μια ομάδα εργασίας που αποτελείται από εκπροσώπους πολιτικών κομμάτων, για παράδειγμα, μπορεί να παράσχει στο εποπτικό όργανο μια σαφέστερη εικόνα του πρακτικού αντίκτυπου των κανόνων και των διαδικασιών, οι οποίες στη συνέχεια θα μπορούσαν να προσαρμοσθούν στις ανάγκες της ελεγχόμενης κοινότητας, επιτυγχάνοντας παράλληλα τον στόχο της ρύθμισης. Παρομοίως, οι συναντήσεις αυτές αποτελούν μέσο για το εποπτικό όργανο να επικοινωνήσει τις προσδοκίες από το σύστημα, μέσο υπενθύμισης στα συμβαλλόμενα μέρη των επικείμενων προθεσμιών υποβολής ή αντιμετώπισης των ζητημάτων που έχουν ανακύψει.

Οι ομάδες εργασίας με συμμετοχή εκπροσώπων των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών μπορούν επίσης να έχουν οφέλη. Ορισμένες οργανώσεις της ΚτΠ έχουν εμπειρία στην παρακολούθηση της εκλογικής δραστηριότητας και μπορούν να προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες στο εποπτικό όργανο. Το εποπτικό όργανο μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει αυτές τις ομάδες εργασίας για να διαβιβάσει πληροφορίες σχετικά με τη λειτουργία του νόμου και να αναζητήσει άτυπες πληροφορίες σχετικά με τις ασκούμενες πολιτικές και προσέγγιση. Ωστόσο, δεν θα ήταν σκόπιμο να ανταλλάσσονται πληροφορίες σχετικά με τις υπό εξέλιξη υποθέσεις ή να εμπλέκονται οι οργανώσεις της ΚτΠ στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων σχετικά με συγκεκριμένες υποθέσεις.

4.6. Το εποπτικό όργανο ως πρότυπο διαφάνειας

Η καθολική αρχή που διέπει τον έλεγχο της χρηματοδότησης των κομμάτων είναι η διαφάνεια. Τα εποπτικά όργανα χρηματοδότησης των κομμάτων μπορούν να χρησιμεύσουν ως πρότυπα διαφάνειας μέσω της εγκαθίδρυσης μηχανισμών που προάγουν τη διαφάνεια όσον αφορά στη διεκπεραίωση του ρόλου τους και στη λήψη των αποφάσεων από το εποπτικό όργανο.6 Ωστόσο, από μια σύντομη επισκόπηση των σχετικών ιστότοπων διαφαίνεται καθαρά ότι πολλές ρυθμιστικές αρχές ελέγχου της χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων σε όλο τον κόσμο δεν έχουν ακόμη αυτή τη γνώση.

Το εποπτικό όργανο πρέπει να περιλαμβάνει στον ιστότοπό του τουλάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία:

• Πληροφορίες σχετικά με τον ρόλο, τις αρχές και τους στόχους του

• Γραπτή καθοδήγηση σε όσους είναι υποκείμενα του ρυθμιστικού πλαισίου

• Βασικές πολιτικές

• Κατάλογο των ληφθεισών αποφάσεων, συμπεριλαμβανομένου του θέματος, των αποτελεσμάτων και των λόγων λήψης των αποφάσεων αυτών

• Πληροφορίες για τον τρόπο πρόσβασης σε πρόσθετη πληροφόρηση και με ποιον μπορεί να επικοινωνήσει κανείς

• Άμεσα και εύκολα προσβάσιμα οικονομικά δεδομένα των κομμάτων.

Σημειώσεις

← 1. Πρόγραμμα της Εκλογικής Επιτροπής 2016-17 έως 2020-21, σσ. 5-6. www.electoralcommission.org.uk/__data/assets/pdf_file/0011/205688/electoral-commission-corporate-plan-2016-17-to-2020-21.pdf, (ημερομηνία προσπέλασης: 20 Αυγούστου 2017).

← 2. Ό.π. στη σελίδα 6.

← 3. www.elections.ca/content.aspx?section=pol&dir=acp&document=index&lang=e (ημερομηνία προσπέλασης: 26 Αυγούστου 2017).

← 4. Βλέπε Πολιτική Συμμόρφωσης και Επιβολής του Επιτρόπου Εκλογών του Καναδά, Κεφάλαιο VII, παράγραφος 39 στη διεύθυνση: www.cef-cce.gc.ca/content.asp?section=abo&dir=bul&document=p2&lang=e (ημερομηνία προσπέλασης: 20 Αυγούστου 2017).

← 5. Εκτός από τις εξειδικευμένες δεξιότητες που επισημαίνονται εδώ, ένα επιτυχημένο εποπτικό όργανο θα πρέπει να έχει αναπτύξει ισχυρές στρατηγικές σχεδιασμού και επικοινωνίας.

← 6.  Οι οργανώσεις της ΚτΠ διαφέρουν ως προς το στόχο, την αποτελεσματικότητά τους και το βαθμό αμεροληψίας τους και το εποπτικό όργανο θα πρέπει να κρίνει ποιες είναι οι πιο αξιόπιστες